بازاریابی اینترنتی چیست و شناخت مفاهیم بازاریابی به چه معناست‌؟

در گذشته‌های نه‌چندان دور که دنیا بر مدار اینترنت نمی‌چرخید، بازاریابی رنگ‌و‌بویی دیگر داشت‌. بازاریابی سنتی براساس شیوه‌هایی اداره می‌شد که دهه‌ها و سال‌ها تجربه شده بود و عموم مردم و صاحبان  کسب‌و‌کار با آن آشنا بودند‌‌. بازاریابی سنتی بیشتر بر پایه‌ی کوپن‌ها‌، تلویزیون‌، رادیو، مجلات، روزنامه‌ها‌، ‌بیلبوردها و پیام‌های تبلیغاتی پیش می‌رفت‌که امروزه نیز بسیاری از ‌آن‌ها را مشاهده می‌کنیم‌‌. هنوز می‌توان بیلبوردهای تبلیغاتی را در سطح شهر مشاهده کرد و یا از طریق تلویزیون ‌آن‌ها را دید. ‌آن‌ها بخشی از زندگی روزمره‌ی ما هستند.

 اما امروزه دنیا بر مدار اینترنت ‌می‌چرخد‌. افراد روزانه ساعت‌ها‌ی زیادی  را صرف مطالعه‌ی اخبار‌، دیدن ویدئو و یا پیام‌های متنی از طریق صفحات وب ‌می‌کنند. همچنین درباره‌ی بخشی از مطالبی که نمی‌دانند از طریق موتورهای جستجو اطلاعات کسب می‌کنند. شاید رفته‌رفته سهم تلویزیون و رادیو در زندگی همه کم‌رنگ‌تر شود؛ اما سؤال اصلی این است که آیا هنوز هم همان روش‌های بازاریابی سنتی پاسخگوی نیاز مصرف کننده و صاحبان  کسب‌و‌کار است؟

به فعالیت‌هایی که یک شرکت برای ارتقا خرید یا فروش یک کالا انجام ‌می‌دهد، بازاریابی ‌می‌گویند‌‌. بازاریابان ‌می‌توانند محصول خود را به سمت مشاغل دیگر یا مستقیما به مصرف کننده هدایت کنند‌‌. این ‌جهت‌گیری بازار است که مراحل بازاریابی ‌را تعیین می‌کند‌‌. مشخصات خاص محصول و نحوه‌ی فروش آن نیز تحت تاثیر محیط تعیین ‌می‌شود‌‌.

پس از تعیین ‌نحوه‌ی فروش، بازاریابان تصمیم می‌گیرند که از چه روشی برای تبلیغ محصول استفاده کنند‌‌. ‌به‌طور کلی آنچه معمولا به جذب مشتری ‌می‌انجامد و شامل فرایند شناسایی تجارت‌، پیش‌بینی و ارضای نیازها و خواسته‌های مشتریان است را بازاریابی ‌می‌گویند‌‌.

 امروزه به دلیل پیشرفت روز افزون تکنولوژی و ترندها، استراتژی‌های بازاریابی اینترنتی روز‌به‌روز بیش‌تر تکامل ‌می‌یابند‌‌. این استراتژی‌ها همان روش‌های بازاریابی هستند که بر پایه‌ی استفاده از گوشی‌های هوشمند و اینترنت بنا می‌شوند‌‌. استراتژی‌های بازاریابی اینترنتی به‌اندازه‌ی روش‌های بازاریابی سنتی قدمت ندارند‌؛ ‌اما به‌سرعت جای خود را در میان عموم باز کرده‌اند‌‌. روش‌های متنوع بازاریابی اینترنتی شامل محتوای وب سایت‌ها‌، ایمیل‌ها‌، پست‌های رسانه‌های اجتماعی‌، سئو و‌‌... می‌شود‌‌.

 علت فراگیر بودن این روش‌ها به استفاده‌ی بیش‌از‌پیش مصرف‌کنندگان از فضای مجازی و ابزار‌های حمل‌پذیر مانند تلفن همراه بر‌می‌گردد. براساس تحقیقات ،statist 4.54 بیلیون کاربر فعال در سراسر جهان و 3.8 بیلیون کاربر فعال در رسانه‌های اجتماعی وجود دارد. با وجود این تعداد بالا نیاز به بازاریابی آنلاین بیشتر از گذشته احساس می‌شود‌‌.

بازاریابی اینترنتی موجی در دنیا ایجاد کرد که بی‌شک نمی‌توان آن را نادیده گرفت‌‌.

 تاریخچه‌ی بازاریابی اینترنتی

بازاریابی اینترنتی و روش‌های آن بسیار جوان و نوپه هستند‌‌. تاریخچه‌ی آن نشان می‌دهد که زمانی طولانی از ظهور آن نمی‌گذرد‌‌.

 در ابتدای ظهور اینترنت این پدیده برای همگان شناخته شده نبود و بازاریابی اینترنتی هدف اصلی به حساب نمی‌آمد. اینترنت در آن روزها بیشتر به‌منظور ارسال ایمیل‌ها و تبادل اطلاعات استفاده می‌شد؛ اما در زمان کوتاهی اینترنت بخش بزرگی از بازاریابی را برعهده گرفت و به کسب‌و‌کارها کمک کرد تا زودتر پیشرفت کنند.

 زمانی که اینترنت اختراع شد‌، بیشتر در خدمت دانشگاه‌ها و ارتش بود‌‌. در ۱۹۷۹‌، CompuServe‌، بزرگ‌ترین سرویس بازاریابی اینترنتی آمریکا، ایمیلی تبلیغاتی به دارندگان کامپیوترهای شخصی ارسال کرد. ایمیل تا پیش از آن‌، یعنی در دو دهه قبل، تنها برای تبادل اطلاعات استفاده شده بود‌‌. در اوایل دهه‌ی ۹۰‌،‌ صاحبان صنایع به بازاریابی از طریق ایمیل روی آوردند‌‌. در ۱۹۹۰ اولین صفحه‌ی وب‌، توسط برنرلی اختراع شد‌‌. اولین موتور جستجو‌ یعنی آرچی در ۱۹۹۰،  یاهو در ۱۹۹۴ و گوگل در ۱۹۹۶ شروع به کار کردند. بنابراین، ‌می‌توان گفت بازاریابی اینترنتی از ۱۹۹۶ به وجود آمد و تا امروز ادامه پیدا کرده است‌، و اکنون سهم بزرگی از بازاریابی بر عهده‌ی این بستر گسترده ‌است.

دنیا پیش از بازاریابی اینترنتی

دنیا پیش از بازاریابی اینترنتی چگونه بود‌؟ قبل از شروع بازاریابی اینترنتی‌، جذب مشتری، هزینه‌های گزافی را به همراه داشت و اغلب بسیار گران بود‌‌. علاوه بر آن شیوه‌های استنتاج در زمینه‌ی اثر‌گذاری این روش‌ها بسیار دشوار و گاه مقدور نبود‌‌. در گذشته، کمپین‌های تبلیغاتی تلویزیونی، برای تعیین سطح آگاهی از پیشبرد برند، از گروه‌های متمرکز بر مصرف‌کننده استفاده ‌می‌کردند‌‌. این روش‌ها‌، روش‌هایی است که ‌به‌طور سنتی برای آزمایش‌های کنترل شده مناسب نیستند‌‌. اجرای بازاریابی سنتی بسیار زمان‌بر بود‌‌. چاپ تبلیغات با حجم بالا‌، گاه نیاز به ویرایش مجدد داشت‌‌ و البته متریال زیادی مصرف می‌شد.
علاوه بر همه‌ی این‌ها‌، ساخت تیزرهای تبلیغاتی نیز هزینه‌بر و زمان‌بر بود. گرچه امروزه نیز شاهد این نوع تبلیغات هستیم‌، چون در گذشته تبلیغات فقط به همین روش‌ها محدود بود‌، صاحبان صنایع حق انتخاب دیگری نداشتند‌‌. اکثر مواقع نیز بازاریابی به هدف اصلی خود نمی‌رسید‌‌. پیش از بازاریابی اینترنتی‌، محصولات بسیار زودتر مصرف‌کننده و مخاطب خود را از دست می‌دادند‌؛ زیرا، مثلا بسیاری از افراد روزنامه نمی‌خواندند‌، یا در برخی مواقع افراد باید برای خرید حق اشتراک پولی پرداخت می‌کردند‌، در نتیجه افراد با سطح درآمد متوسط رو به پایین مخاطب بسیاری از محصولات نبودند.

بازاریابی اینترنتی همچنان در حال رشد و پیشرفت است و به همان نسبت که بودجه‌های تخصیص یافته برای بازاریابی در حال گسترش است‌، بازاریابی سنتی رو به افول ‌می‌رود‌‌. بازاریابی اینترنتی به برندها کمک می‌کند تا بدون واسطه با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند و آن‌ها را از انواع محصولات و خدمات خود، کمپین‌ها و سایر رخدادها آگاه کنند. به دلیل جهانی بودن شبکه‌ی اینترنت، صاحبان کسب‌و‌کارها ‌می‌توانند محصولات خود رادر بازارهای جهانی به فروش برسانند‌‌. این در حالی است که درگذشته بازار کسب‌و‌کارها اغلب به شهر یا نهایتا کشور خودشان محدود بود.

بازاریابی اینترنتی شامل چه چیزهایی است‌؟

• مقالات وبلاگ‌ها و صفحات اجتماعی

• اینفوگرافیک

• مطالعات موردی

• پادکست‌ها

• فیلم‌ها

• و...

 در دنیای امروز مصرف‌کنندگان ‌می‌توانند محصولات مد نظر خود را در سطح جهانی بیابند و با اطلاعات آن آشنا شوند. بنابراین، شما ‌می‌توانید محصول یا برند خود را در صفحات وب تبلیغ کنید و مشتریانی را از سراسر جهان پیدا کنید‌‌.

صاحبان صنایع نیز ‌می‌توانند بی‌واسطه با مصرف‌کنندگان خود در ارتباط بوده و مستقیما بازخورد مورد نظر خود را دریافت کنند و از این طریق کیفیت محصولات خود را ارتقا بخشند‌‌.

براساس آمار ارائه شده‌، امروزه افراد بیشتر از شبکه‌های مختلف اجتماعی و صفحات گسترده‌ی وب استفاده می‌کنند و زمان کم‌تری را صرف تماشای تلویزویون، گوش دادن رادیو یا خواندن روزنامه‌ها می‌کنند. در گذشته تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها فراگیرتر از امروز بودند. بنابراین، کسب‌و‌کارها با کمک این ابزار می‌توانستند گستره‌ی وسیع‌تری از مخاطبان را پوشش دهند، اما امروزه اغلب مخاطبان این ابزارها به سمت اینترنت کشیده شده‌اند.

در حال حاضر مردم حتی کتاب‌ها را از طریق اینترنت دریافت ‌می‌کنند و آن را روی موبایل یا تبلت یا نهایتا لپ‌تابشان مطالعه می‌کنند‌‌. استفاده از اینترنت برای دیدن سریال‌ها و شنیدن پادکست‌ها به جای استفاده از رادیو نیز رو به گسترش است‌‌. به همین سبب بی‌دلیل نیست که بازاریابی اینترنتی جایگزین استفاده از بازاریابی سنتی شود‌‌.

بازاریابی اینترنتی نسبت به بازاریابی سنتی چه مزایایی دارد؟

1. روش‌های زیادی برای نشان دادن تخصص در اختیار شما قرار ‌می‌دهد. برای خریداران خدمات حرفه‌ای مهم‌ترین عامل در انتخاب یک ارائه دهنده‌، تخصص است‌‌. اینترنت بستر قدرتمندی است که به شما امکان می‌دهد، با استفاده از محتوا، تخصص خود را به مخاطبان هدف نشان دهید.

2. می‌توان از آن برای برقراری و ایجاد روابط موثر استفاده کرد؛ زیرا، به شما امکان می‌دهد روابط جدیدی را به‌صورت هدفمند ایجاد کنید که قبلاً نمی‌توانستید‌‌.

3. با استفاده از هشتگ‌ها پیام خود را در یک دسته‌ی خاص در اختیار مخاطبان زیادی قرار دهید‌‌.

4. به جغرافیا یا منطقه‌ی زمانی مرتبط نیست؛ یعنی، شما ‌می‌توانید مصرف‌کننده را در بخش دیگری از زمین ملاقات کنید‌‌.

5. استفاده از بازاریابی اینترنتی هزینه‌ی کمتری دارد. هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌ی سفر‌، تولید و توزیع مواد لازم برای چاپ و‌‌... در این روش وجود ندارد‌‌.

6. مشتریان بهتر می‌توانند عملکرد شما را بررسی و با رقبایتان مقایسه کنند.

7. بازاریابی آنلاین این امکان را فراهم می‌کند تا در هر جایی که مشتری هست شما نیز آنجا باشید.

8. شرکت‌ها با فعالیت‌های آنلاین بیشتر، سود بیشتری هم کسب می‌کنند‌‌.

9. امکان انتخاب‌های متعدد برای شرکت‌ها و صاحبان مشاغل وجود دارد.

10. مبادلات تجاری درحداقل زمان ممکن انجام شدنی است.

افرادی که ‌می‌خواهند پا به این عرصه بگذارند باید با برخی از مفاهیم آشنایی داشته باشند. برخی از این مفاهیم عبارتند از:

• مارکت ( market ) به مفهوم بازار و درواقع جایی که عرضه و تقاضا انجام ‌می‌شود.

• تارگت یا هدف به قسمتی از بازار گفته ‌می‌شود که بازاریابی روی آن تمرکز کرده است.

• مصرف‌کننده یا consumer کسی است که خدمات یا محصول را استفاده ‌می‌کند.

• خدمات یا سرویس‌ها محصولاتی هستند که برای مشتری قابل لمس فیزیکی نیستند؛ اما نیازها و خواسته‌هایش را برطرف ‌می‌کنند.

• کالا یا اصطلاحا Goods محصولاتی هستند که برای رفع نیاز مشتری به صورت ملموس و فیزیکی عرضه ‌می‌شوند.

• واژه‌ی 4P در برگیرنده‌ی 4 واژه‌ی دیگر است که با آغاز می‌شوند: product یا محصول‌، price یا قیمت، place یا توزیع و promotion یا ترویج‌‌. 4p به مارکتینگ میکس (marketing mix ) نیز معروف است.

• متریک برای بررسی برخی جنبه‌های تجاری کاربرد دارد.

• سیستم مدیریت ارتباط با مشتری که اصطلاحا به آن CRM گفته ‌می‌شود‌، راهکارهایی است که ‌می‌توان تماس و ارتباط با مشتریان را مدیریت کرد‌‌.

• کیوردها همان کلمات کلیدی پر کاربردی هستند که برای برقراری ارتباط با موتورهای جست‌وجو استفاده ‌می‌شوند‌‌.

• Pay per click عبارتی است که زیاد شنیده ‌می‌شود و به این معنا است که هزینه‌ی‌ تبلیغات براساس کلیک‌های بازدیدکنندگان محاسبه می‌شود.

• صفحات لندینگ صفحاتی هستند که کاربر در بدو ورود به وب سایت شما اصطلاحا آنجا فرود ‌می‌آید و بسیار برای تجارت شما حیاتی هستند؛ زیرا شما در یک نگاه کلی ‌می‌توانید عمده‌ی پیام خود را به کاربر برسانید و توجه‌اش رابه خدمات خاص و محصول خود جلب کنید‌‌.

• سوشال مدیا منظور همان شبکه‌های اجتماعی است.

• بازاریابی ویروسی همان دهان به دهان گشتن عامیانه است.

• SEO‌ در واقع بهینه سازی برای موتورهای جست‌وجوست و شما برای ارائه‌ی محصول یا خدمات خود، ابتدا باید در موتورهای جست‌و‌جو دیده شوید که این امکان با سئو برای شما فراهم ‌می‌شود.

• بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO)

• بازاریابی موتور جستجو (SEM)

• پرداخت با هر کلیک یا پرداخت از طریق تماس (PPC)

• بازاریابی محتوا

• بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی

• بازاریابی از طریق ایمیل

• بازاریابی تاثیرگذار

• بازاریابی وابسته

صاحبان صنایع بزرگ و کسب‌و‌کارهای خرده‌پا همگی به این امر واقفند که تا چند سال آینده‌، این اینترنت و صفحات گسترده وب است که بیشتر وجوه زندگی بشریت را در چنگ خود ‌می‌گیرد‌‌.

مصرف‌کنندگان‌، هر روز بیش از روز قبل برای برآوردن نیازهای خود، حتی نیازهای اولیه، به صفحات وب وابسته ‌می‌شوند‌‌. ارتباطات، سطحی جهانی پیدا ‌می‌کند و اعتماد مردم‌، به آن چیزی است که در این فضا غوطه‌ور است‌‌.

‌آن‌ها ‌می‌دانند که برای پا گرفتن‌، نیاز به اینترنت دارند و تلاش ‌می‌کنند تا بیش از گذشته از مزایای آن برای زنده ماندن در فضای  کسب‌و‌کار بهره ببرند‌‌.

بی شک‌، به‌روز‌ترین فکر‌ها و ایده‌ها هستند که با یافتن راهی در این جهان بی‌انتهای اینترنت خود را نجات ‌می‌دهند و چه بسا کسب‌و‌کارهای خرده‌پایی نیز وجود دارند که از صنایع بزرگ و قدیمی ‌پیشی ‌می‌گیرند و مصرف‌کنندگان را از سراسر دنیا جذب خود می‌کنند‌‌.

اکنون شما نیز‌، چه به عنوان مصرف کننده و چه به عنوان صاحب کسب‌و‌کار‌، ‌می‌توانید تلفن همراه هوشمند خود را بردارید و با تنها چند کلیک‌، سهمی‌ از این سفره برای خود بردارید.