نکاتی مفید درباره چاپ افست

بعد از اينكه يك طرح كامل شد بايد براي چاپ آماده شود.

قبلا بهتر است انواع سيستمهاي چاپ را بدانيم. سيستمهاي مختلفي براي چاپ وجود دارند از انواع چاپ دستي گرفته تا چاپهاي سيلك و فلكس و تامپو و.. و چاپهاي ماشيني مثل سيستمهاي مسطح ( ماشين ملخي و يا افست مسطح ) و چاپ افست و اين اواخر چاپ ديجيتال.آنچه كه امروزه بيشتر با آن سرو كار داريم چاپ افست و ديجيتال است. 

كه اكنون موضوع بحث ما چاپ افست است.نكته ايي كه بايد قبل از هر چيز به آن اشاره كنيم اين است كه براي چاپ افست حتما بايد از سيستم cmyk استفاده شود. (نكته ايي كه همه به آن آگاهي دارند لزوم كاليبره بودن مانيتور و مديريت رنگ است)چاپ افست مبتني بر چاپ چهار رنگ است اما مي توانيم كارهايي با يك رنگ،را تا 10 رنگ مختلف چاپ كنيم.

(يك رنگ به صورت نزولي از كم تا زياد) كه البته چاپ بيشتر از 4 رنگ تخصص و اطلاعات خاص خودش را مي طلبد. ماشينهاي چاپ افست يا تك رنگ هستند يا دو رنگ و يا چهار رنگ و البته دستگاههايي وجوددارند كه چاپ بيشتر از چهاررنگ را انجام ميدهند.

(همان چهار رنگ ولي پشت و روي كاغذ و ورني كه از بعضي لحاظ براي زيبايي كار است تا كيفيت يا .... در ماشينهاي چاپ افست براي هر رنگ يك ستون چاپ وجود دارد كه متشكل از سيلندر بستن زينك و غلطك هاي رنگ است.

(اين فقط در بعضي از دستگاها دلالت ميكند (رولند كه ساخت امريكا است دو رنگ بر روي يك برج روي هم سوار هستتند)در دستگاههاي تك رنگ هر رنگ بطور مجزا چاپ مي شود . 

مثلا يك كار چهاررنگ بايد چهار بار از ماشين عبور كند و هر بار رنگها تنظيم شوند . و به همين دليل در كارهاي چهار رنگ بهتر از است از اين نوع ماشينها استفاده نشود چون تجربه اينگونه ثابت كرده است كه در صورت چاپ چهاررنگ با دستگاه تك رنگ نتيجه به هيچ وجه قابل قبول نخواهد بود.(البته با يك اتا كار ماهر اين كا رو هم ميشه انجام داد.)

- ابعاد ماشينهاي چاپ

ماشینهاي چاپ افست از ابعاد 25×35 تا 100×140 وجود دارند و به علت وجود دستگاههاي با ابعاد مختلف بايد دقيقا محاسبه شود كه كار چاپي ما با كدام يك از اين دستگاهها به صرفه تر است چون در تيراژ هاي بالا استفاده از دستگاه مناسب از نظر اقتصادي تفاوت زيادي در كل هزينه ها ايجاد مي كند.

مثلا كاري با ابعاد 25×35 و تيراژ 10000 را ميتوانيم هم با دستگاه 50 ×70 و دو دور چاپ كنيم و هم با دستگاه 100×70 و يك دور . كه چاپ با 100×70 به صرفه تر است. البته بايد هزينه فيلم و زينك را هم در نظر گرفت. و ممكن است در كارهاي با تيراژ متوسط با احتساب هزينه فيلم و زينك تفاوتي در استفاده از دستگاههاي مختلف از نظر هزينه ايجاد نشود.

- اما در مورد ابعاد ماشينهاي چاپ و هزينه متوسط چاپ با هر كدام.كوچكترين دستگاه چاپ كه قديمي تر هم هست و در ضمن فقط نوع تك رنگ آن وجود دارد.ماشن نيم ورقي (35×25) است . 

كه معمولا براي كارهاي با ابعاد كوچك و نهايت دورنگ مثل سربرگ و تراكت قابل استفاده است. در اين ماشين از كاغذ a4 هم مي توانيم استفاده كنيم.(البته از اين سايز كوچك تر هم وجود دارد كه افست محسوب نمي شوند)

بعد از آن ماشين يك ورقي است كه ابعاد 35×50 را چاپ مي كند و به آن gto مي گويند . دستگاههاي نسبتا قديمي تر و اغلب تك رنگ هستند.اما دستگاههاي gto چهاررنگ هم وجود دارند كه بسيار دقيق هستند و كيفيت چاپ خوبي دارند.

(البته اين دستگاه آپديت ميشود يعني مدل هايي مانند 2004 يا بالاتر هم وجود دارد كه از اون حالت سنتي هم در آمده است.)

دستگاه بعدي دوورقي كه ابعاد 50×70 را چاپ مي كند و پر كاربرد ترين دستگاه چاپ افست است.

بعد از آن ماشين چهارونيم ورقي است كه ابعاد 70×100 را چاپ مي كند و معمولا كارهاري تيراژ بالا يا بزرگ را با اين دستگاهها چاپ مي كنند .

در نهايت دستگاههاي هم هستد كه چاپ 140×100 را انجام ميدهند كه معمولا براي چاپهاي خاص مثل نقشه و يا كارهايي با تيراژ خيلي زياد با اين ماشن چاپ مي شوند و در ايران فقط چند چاپخانه اين ماشين را دارند.اين دستگاههايي كه اشاره شد دستگاههاي معمولي چاپ هستند. و به ماشينهاي مخصوص چاپ روزنامه كه بسيار بزرگ و گران هستند اشاره نكرديم . 

توضيح اينكه دستگاه هاي چاپ روزنامه اگرچه از نظر كليات با ماشنهاي چاپ تفاوتي ندارند اما امكاناتي دارند كه بسيار اختصاصي و منحصر به فرد هست مثل تغذيه از رول (توپي به دور لوله)يه جاي شيت(تك برگي هر شيت 1برگ ميباشد) و انجام مراحل صحافي بر روي خود ماشين ميباشد. 

ضمن اينكه سرعت بالايي هم دارند طوري كه مثلا ماشين موجود در چاپخانه افست كه چندين روزنامه را چاپ مي كند (مثل همشهري. ايران. شرق و جوان ) كه در مجموع با محاسبه تعداد صفحلات تيراژ چند ميليوني دارند . در كمتر از يك شبانه روز اين تيراژ را چاپ مي كند.

(همشهري در حال حاضر چاپخانه بصورت اختصاصي دارا ميباشد. )معمولا چاپ با دستگاههاي چار رنگ كيفيت بهتري دارند و رنگها بسيار نزديك به رنگهاي مد نظر ما در مي آيند و اكثر طراحان علاقه به چاپ با ماشين چهاررنگ دارند .

وقتي يك كار چهاررنگ به ليتوگرافي ميدهيم در نهايت چهار فيلم زينك با ابعاد سطح چاپ به ما داده مي شود. كه در چاپخانه اين چهارعدد فيلم زينك به ترتيبي كه مشخص است به دستگاه بسته مي شوند و چاپچي (افست كار) وظيفه تنظيم كردن فيلم زينك ها را بوسيله رجيسترها ي روي فيلم زينك را به عهده دارد.توضيح اينكه رجيستر علامتي است كه در كنار قسمتي كه چاپ ميشود روي زينك ها قرار دارد.

علامت رجيستر كه معمولا به شكل دايره ايي با دو خط عمود به هم در وسط آن استشامل هر چهار رنگ است و اينكه چهار رنگ مورد نظر در اين علامت هنگام چاپ روي هم بخورد نشان دهنده اين است كه كار بدون اشكال چاپ خواهد شد. حتما كارهاي چاپ را ديده ايد كه رنگها روي هم نخورده اند و لبه اي كار و يا روي سفيدي ها مقدار ي از يك رنگ ديگر قرار دارد.دليل اين مشكل عدم تنظيم درست رجستر است.