آشنایی با انواع حملات سایبری به وب سایت‌ها

دنیای امروز، بیش از هر زمان دیگری به فضای دیجیتال وابسته است. کسب‌وکارها، دولت‌ها و حتی زندگی شخصی ما بر بستری از داده‌ها و شبکه‌ها شکل گرفته‌اند؛ بستری که در عین پیشرفت، همواره در معرض تهدید قرار دارد. در این میان، حملات سایبری به یکی از جدی‌ترین چالش‌های عصر فناوری تبدیل شده‌اند؛ انواع حملات سایبری در یک لحظه می‌توانند به تمامی اطلاعات و سرمایه افراد دسترسی پیدا کنند پس برای جلوگیری از حملات سایبری و داشتن یک وبسایت امن پیشنهاد می‌شود طراحی سایت خود را به وبکده بسپارید.

اما حمله سایبری دقیقا چیست و هکرها چطور می‌توانند تنها با چند خط کد، یک سازمان یا حتی یک کشور را هدف قرار دهند؟ و مهم‌تر از آن، چه انواعی از این حملات وجود دارد و هرکدام چگونه عمل می‌کنند؟ از فیشینگ و بدافزارها گرفته تا باج‌افزار، حملات DDoS و مهندسی اجتماعی، هر نوع حمله سایبری سازوکار خاصی دارد و هدف متفاوتی را دنبال می‌کند.

در ادامه این مطلب، شما را با رایج‌ترین انواع حملات سایبری آشنا می‌کنیم؛ تا بدانید که این تهدیدات پنهان دنیای دیجیتال از کجا می‌آیند، چگونه عمل می‌کنند و چرا آگاهی از آن‌ها اولین گام برای حفظ امنیت در فضای آنلاین است. با وبکده همراه باشید. 

حمله سایبری چیست؟

حمله سایبری هرگونه اقدامی است که با هدف آسیب رساندن به سیستم‌ها، شبکه‌ها یا اطلاعات دیجیتال انجام می‌شود. این حملات می‌توانند باعث سرقت داده‌های حساس، اختلال در عملکرد سیستم‌ها، باج‌گیری یا حتی آسیب به اعتبار و امنیت سازمان‌ها و کاربران شوند. در واقع، هر بار که یک فرد یا سازمان بدون اجازه به اطلاعات یا سیستم دیگری دسترسی پیدا کند، یک حمله سایبری رخ داده است.

حملات سایبری معمولا از طریق نقاط ضعف نرم‌افزارها، خطاهای انسانی یا عدم تامین امنیت سیستم‌ها انجام می‌شوند. آگاهی از ماهیت و انواع حملات سایبری به کاربران و سازمان‌ها کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه‌ای برای محافظت از اطلاعات و زیرساخت‌ها انجام دهند و امنیت فعالیت‌های آنلاین خود را بهبود بخشند.

انواع حملات سایبری

حملات سایبری دارای اشکال و روش‌های مختلفی هستند و هر یک از آنها نیز اهداف خاص خود را دنبال می‌کنند. آشنایی با این حملات به کاربران و سازمان‌ها کمک می‌کند تا تهدیدها را بهتر بشناسند و اقدامات پیشگیرانه موثرتری جهت حفاظت از اطلاعات و سیستم‌ها انجام دهند. خطرناک‌ترین انواع حملات سایبری شامل:

۱. حملات DoS و DDoS

این حملات با هدف از کار انداختن سیستم‌ها، سرورها یا شبکه‌ها انجام می‌شوند. در حمله DoS، سیستم هدف با حجم بالای درخواست‌ مواجه می‌شود تا منابع آن به سرعت اشغال شود و سرویس‌ها دیگر قابل دسترسی نباشند. 

حمله DDoS نسخه پیشرفته‌تر این روش است و از چندین سیستم مختلف برای ارسال همزمان درخواست‌ها استفاده می‌کند تا فشار بیشتری به سیستم وارد شود و اختلال گسترده‌تری ایجاد کند. این نوع حملات می‌توانند وب‌سایت‌ها، سرویس‌های آنلاین و حتی شبکه‌های سازمانی را ساعت‌ها و یا روزها غیرقابل استفاده کرده و هزینه‌های زیادی به سازمان‌ها تحمیل کنند. 

۲. حمله مرد میانی (Man-in-the-Middle) 

در این نوع حمله (MITM)، هکر خود را میان دو طرف ارتباط قرار می‌دهد و داده‌هایی که رد و بدل می‌شوند را رهگیری، شنود یا تغییر می‌دهد. این حمله می‌تواند شامل پیام‌ها، ایمیل‌ها، تراکنش‌های مالی یا سایر داده‌های حساس باشد. حتی زمانی که ارتباط ظاهرا امن است، هکر می‌تواند داده‌ها را دستکاری یا کپی‌برداری کند. 

۳. حمله فیشینگ (Phishing attacks)

فیشینگ مدل دیگری از انواع حمله سایبری است که در آن مهاجم با ارسال پیام‌ها یا ایمیل‌های جعلی کاربران را فریب می‌دهد تا اطلاعات حساس مانند رمز عبور، شماره کارت بانکی یا اطلاعات شخصی خود را افشا کنند. 

هکرها معمولا از طراحی مشابه سایت‌های رسمی یا ایمیل‌های معتبر استفاده می‌کنند تا قربانی تصور کند که با یک منبع قانونی در حال تعامل است. فیشینگ به دلیل سادگی، کم‌هزینه بودن و تاثیرگذاری بالا، یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین تهدیدهای سایبری محسوب می‌شود و مقابله با آن نیازمند آموزش کاربران و استفاده از ابزارهای امنیتی است.

۴. حمله فیشینگ نهنگ (Whale-phishing attacks)

فیشینگ نهنگ، نسخه‌ای هدفمند از فیشینگ است که افراد رده‌بالا در سازمان‌ها، مانند مدیران ارشد، حسابداران یا اعضای هیئت مدیره را هدف قرار می‌دهد. موفقیت این حمله می‌تواند خسارات مالی و امنیتی بسیار گسترده‌ای ایجاد کند، زیرا هکرها با تمرکز بر کاربران کلیدی، امکان دسترسی به اطلاعات حساس و کنترل سیستم‌های حیاتی سازمان را پیدا می‌کنند. 

۵. حمله فیشینگ نیزه‌ای (Spear-phishing attacks)

فیشینگ نیزه‌ای نیز نسخه دیگری از انواع حملات فیشینگ است که برای یک فرد یا گروه خاص طراحی می‌شود. هکرها با جمع‌آوری اطلاعات شخصی و حرفه‌ای قربانی، پیام‌ها یا ایمیل‌هایی ارسال می‌کنند که دقیقا مرتبط با موقعیت، علایق و مسئولیت‌های اوست. دقت بالای این حمله باعث می‌شود تا احتمال موفقیت آن بسیار بیشتر از فیشینگ عمومی باشد.

۶. حمله باج‌افزار (Ransomware)

باج‌افزار نوعی بدافزار است که پس از نفوذ به سیستم، فایل‌ها و داده‌های کاربران یا سازمان‌ها را رمزگذاری کرده و دسترسی به آن‌ها را مسدود می‌کند. پس از آن، هکرها با درخواست باج، قربانی را مجبور به پرداخت پول می‌کنند تا داده‌ها آزاد شوند. این نوع حمله می‌تواند باعث توقف کامل عملیات سازمان‌ها، آسیب به اعتبار و ضرر مالی جدی شود. محافظت در برابر حمله باج‌افزار شامل پشتیبان‌گیری منظم، به‌روزرسانی سیستم‌ها، نصب نرم‌افزارهای امنیتی و افزایش امنیت دامنه سایت و شبکه‌ها است.

۷. حمله رمز عبور (Password attacks)

در این نوع حمله، هکرها تلاش می‌کنند تا رمزهای عبور کاربران را به دست آورند. روش‌های متداول این حمله شامل حدس زدن رمزهای ساده، استفاده از حملات بروت فورس و استفاده از اطلاعات فاش‌شده در حملات گذشته است. اگر رمزها ضعیف یا تکراری باشند، احتمال موفقیت حمله بسیار بالا می‌رود. استفاده از رمزهای عبور قوی، تایید هویت دو مرحله‌ای و سیاست‌های مدیریت دسترسی در سازمان‌ها، بخش مهمی از مقابله با این حملات محسوب می‌شود.

۸. حمله تزریقی (SQL injection attacks)

حمله تزریقی زمانی رخ می‌دهد که هکر از ضعف‌های برنامه‌نویسی در پایگاه داده استفاده می‌کند تا دستورات مخرب SQL را اجرا کند. مهاجم می‌تواند اطلاعات حساس را مشاهده، تغییر یا حذف کند و حتی کنترل سیستم را به دست بگیرد. پیشگیری از این حمله نیازمند طراحی ایمن بانک‌های اطلاعاتی، اعتبارسنجی دقیق ورودی‌ها و رعایت اصول طراحی وب‌سایت امن و استاندارد است.  است.

۹. حمله تفسیر (URL interpretation)

هکر در این نوع حمله، لینک‌ها یا URLها را دستکاری می‌کنند تا کاربران را به سایت‌های جعلی هدایت کنند. هدف اصلی این است که اطلاعات ورود، رمز عبور یا داده‌های حساس قربانیان سرقت شود. کاربران باید همیشه مراقب لینک‌ها باشند، از مرورگرهای به‌روز استفاده کنند و ابزارهای امنیتی فعال داشته باشند تا از ورود به سایت‌های مخرب جلوگیری شود.

۱۰. حمله جعل (DNS spoofing)

در نوع این حمله، هکرها اطلاعات سیستم نام دامنه (DNS) را تغییر می‌دهند تا کاربران به سایت‌های جعلی هدایت شوند، حتی زمانی که آدرس صحیح را وارد کرده‌اند. این تکنیک می‌تواند منجر به سرقت اطلاعات شخصی یا نصب بدافزار شود. استفاده از سرویس‌های DNS امن، نظارت مداوم روی دامنه‌ها و رعایت استانداردهای امنیتی، بخشی از روش‌های افزایش امنیت دامنه سایت برای مقابله با این حملات است.

۱۱. حمله نشست (Session hijacking)

در این حمله، هکر کنترل نشست فعال کاربر در یک وب‌سایت یا سرویس آنلاین را به دست می‌گیرد. به این معنی که مهاجم بدون نیاز به وارد کردن مجدد رمز عبور، می‌تواند از هویت کاربر سوءاستفاده کرده و به داده‌ها، تراکنش‌ها و امکانات سیستم دسترسی پیدا کند. این حمله معمولا از طریق سرقت کوکی‌ها یا نشتی اطلاعات رخ می‌دهد. استفاده از پروتکل‌های امن، رمزنگاری داده‌ها و نظارت مداوم بر نشست‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فعالیت‌های غیرعادی را به‌سرعت شناسایی و مسدود کنند.

۱۲. حمله بروت فورس (Brute force attacks)

در این روش، هکرها با آزمون و خطای مکرر تلاش می‌کنند تا رمزهای عبور یا کلیدهای امنیتی را حدس بزنند. موفقیت این حمله به پیچیدگی رمزها و تعداد دفعات تلاش وابسته است. حملات بروت فورس می‌توانند با استفاده از ابزارهای خودکار بسیار سریع انجام شوند، بنابراین استفاده از رمزهای عبور قوی، محدود کردن تعداد تلاش‌های ناموفق و فعال کردن تایید هویت دو مرحله‌ای از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از نفوذ هستند.

۱۳. حملات وب (Web attacks)

این دسته شامل هر نوع حمله‌ای است که به وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های آنلاین آسیب وارد می‌کند که می‌تواند شامل نفوذ به فرم‌ها، دسترسی غیرمجاز به داده‌ها، تزریق کدهای مخرب یا ایجاد اختلال در عملکرد سرورها باشد. طراحی امن وب‌سایت، رعایت اصول تخصصی برنامه‌نویسی در برابر نفوذ و استفاده از سیستم‌های پایش مداوم، روش‌های اصلی محافظت در برابر این نوع تهدیدها هستند.

۱۴. تهدیدات داخلی (Insider threats)

این نوع حمله زمانی رخ می‌دهد که فردی با دسترسی قانونی به سیستم‌ها، مانند کارمند، پیمانکار یا همکار، به صورت عمدی یا سهوی اطلاعات حساس را افشا کند یا به سیستم‌ها آسیب برساند. تهدیدات داخلی می‌توانند اثرات جدی بر امنیت و اعتبار سازمان داشته باشند، زیرا از دسترسی قانونی فرد استفاده می‌کند. آموزش کارکنان، محدودسازی دسترسی‌ها و نظارت مستمر بر فعالیت‌های کاربران، از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه در برابر تهدیدات داخلی هستند.

۱۵. حمله اسب‌های تروجان (Trojan horses)

تروجان‌ها برنامه‌هایی هستند که به ظاهر کاربردی یا بی‌خطر به نظر می‌رسند اما در واقع قابلیت‌های مخربی دارند. این برنامه‌ها می‌توانند اطلاعات حساس را سرقت کنند، سیستم را کنترل نمایند یا بدافزارهای دیگر روی سیستم مورد نظر را نصب کنند. تروجان‌ها معمولا با فریب کاربران از طریق دانلود فایل‌های به‌ظاهر قانونی وارد سیستم می‌شوند. شناسایی رفتارهای غیرعادی سیستم، به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و استفاده از آنتی‌ویروس‌های معتبر، راهکارهای موثر برای مقابله با این نوع حملات هستند.

۱۶. حمله درایو (Drive-by attacks)

در این نوع حمله، کاربر بدون اینکه متوجه باشد، با باز کردن یک وب‌سایت مخرب، نوعی بدافزار روی سیستمش نصب می‌شود. در این حالت نیازی به دانلود فایل یا کلیک روی لینک خاصی وجود ندارد و حمله به صورت خودکار اجرا می‌شود. این روش معمولا برای نصب بدافزارهایی مانند باج‌افزار یا جاسوس‌افزار استفاده می‌شود و حتی کاربران معمولی اینترنت را نیز تهدید می‌کند. به‌روزرسانی مرورگر و سیستم عامل، استفاده از افزونه‌های امنیتی و رعایت اصول افزایش امنیت دامنه سایت، از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه در برابر حمله درایو هستند.

۱۷. حمله XSS یا  Cross-Site Scripting

هکر در حملات XSS، کدهای مخرب را در صفحات وب تزریق می‌کند تا زمانی که کاربران آن صفحات را باز می‌کنند، کدها اجرا شوند. این حمله می‌تواند منجر به سرقت کوکی‌ها، دسترسی به اطلاعات حساس کاربران، تغییر محتوای صفحه یا ایجاد اختلال در تعامل کاربران با وب‌سایت شود. وب‌سایت‌هایی که اعتبارسنجی ورودی‌ها و خروجی‌ها را به‌درستی رعایت نمی‌کنند، بیشترین میزان آسیب‌پذیری در برابر این حمله را دارند. استفاده از کدهای برنامه‌نویسی امن، اعتبارسنجی دقیق داده‌های ورودی و ابزارهای امنیتی، بهترین راهکارهای پیشگیری از حمله XSS هستند.

۱۸. حمله شنود (Eavesdropping attacks)

شنود یا استراق سمع، فرآیندی است که در آن، هکر داده‌هایی که میان کاربران و سیستم‌ها منتقل می‌شوند را رهگیری و ضبط می‌کند. این داده‌ها می‌توانند شامل رمزهای عبور، پیام‌ها، اطلاعات بانکی یا تراکنش‌های مالی باشند. حملات شنود معمولاً در شبکه‌های فاقد امنیت کافی یا رمزنگاری رخ می‌دهند و می‌توانند منجر به سرقت اطلاعات و سوءاستفاده مالی شوند. استفاده از ارتباطات رمزنگاری شده، شبکه‌های امن و پروتکل‌های محافظت‌شده، از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه در برابر حمله شنود است.

۱۹. حمله تولد (Birthday attack)

حمله تولد نوعی حمله به سیستم‌های هش (Hash) است؛ هش‌ها مانند امضای دیجیتال عمل کرده و صحت پیام‌ها و داده‌ها را تضمین می‌کنند. زمانی که پیام از طرف فرستنده ارسال می‌شود، گیرنده هش آن را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که پیام دست‌کاری نشده است. در این حمله، هکر تلاش می‌کند تا پیامی بسازد که هش آن دقیقا با هش پیام اصلی، یکسان باشد. اگر حمله موفقیت‌آمیز بود، هکر به‌راحتی می‌تواند پیام خودش را جایگزین پیام اصلی کرده و سیستم بدون اینکه متوجه شود، آن را به عنوان هش معتبر قبول می‌کند.

برای کاهش ریسک حمله تولد، استفاده از هش‌های طولانی‌تر بسیار مؤثر است. هر رقم اضافه به هش، احتمال ساخت یک هش مشابه توسط هکر را به شدت کاهش می‌دهد و امنیت پیام‌ها را افزایش خواهد داد. 

۲۰. حملات بدافزاری (Malware attack)

حملات بدافزاری شامل هر نوع نرم‌افزار مخربی است که سیستم‌ها، شبکه‌ها یا داده‌ها را هدف قرار می‌دهد. این بدافزارها می‌توانند شامل ویروس‌ها، تروجان‌ها و باج‌افزارها باشند و عملکرد سیستم را مختل کنند، اطلاعات حساس را سرقت کرده و یا باعث نصب سایر نرم‌افزارهای مخرب شوند. بدافزارها معمولاً از طریق دانلود فایل‌های آلوده، ایمیل‌های فیشینگ یا بازدید از وب‌سایت‌های نامعتبر وارد سیستم می‌شوند. شناسایی رفتارهای غیرعادی سیستم، نصب آنتی‌ویروس‌های معتبر، به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و درک معنای ارورهای سرور به کاهش اثرات این حملات کمک بسیاری می‌کند.

در مجموع، حملات سایبری دارای مدل‌های مختلف و پیچیده‌ای هستند که از روش‌هایی همچون نفوذ به سیستم‌ها، دستکاری داده‌ها و سوءاستفاده از ضعف‌های رمزنگاری استفاده می‌کنند. شناخت دقیق هر نوع حمله و آشنایی با روش‌های پیشگیری، اولین و مهم‌ترین قدم برای محافظت از اطلاعات، سیستم‌ها و شبکه‌های شماست.

جمع‌بندی

انواع حملات سایبری هر روز پیچیده‌تر و هوشمندانه‌تر می‌شوند و تنها با رعایت اصول اولیه امنیت نمی‌توان از خطر آن‌ها به‌طور کامل جلوگیری کرد. آگاهی از انواع حملات، نحوه عملکرد آن‌ها و روش‌های پیشگیری، ابزارهای قدرتمندی هستند که به شما کمک می‌کنند تا از داده‌ها و سیستم‌هایتان در برابر تهدیدات محافظت کنید. 

هر قدم کوچک در جهت افزایش امنیت، از ز انتخاب رمزهای عبور قوی گرفته تا طراحی وب سایت امن و به‌کارگیری پروتکل‌های رمزنگاری می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند و از هزینه‌ها و خسارات احتمالی جلوگیری نماید. شناخت این تهدیدات نه‌تنها یک ضرورت فنی، بلکه گامی حیاتی برای حفظ اعتماد، ثبات کسب‌وکار و زندگی دیجیتال هر فرد یا سازمان است.