تگ کنونیکال چیست؟

در سال 2009، سه ابرقدرت در دنیای موتورهای جستجو یعنی گوگل، یاهو و بینگ یک نوع کد جدید به اسم تگ کنونیکال را به دنیای وب معرفی کردند. اما با وجود آنکه بیش از 10 سال است که موتورهای جستجو این نوع کد را پشتیبانی می‌کنند، بسیاری از کاربران و حتی مدیران سایت‌ها هنوز هم از آن استفاده نمی‌کنند؛ خیلی از افراد اصلا با این تگ آشنایی ندارند. اگر شما هم از این دسته افراد هستید، نگران نباشید. ما در این مقاله قصد داریم به شما بگوییم تگ کنونیکال چیست، چه کاربردهایی دارد و اگر با آن به خوبی آشنا نباشید، چه مشکلاتی به وجود خواهد آمد.

معرفی تگ کنونیکال (canonical) 

تگ کنونیکال (canonical) بخشی از کد HTML است که از طریق آن ما به موتورهای جستجو می‌گوییم چه بخش‌هایی از سایت ما را ذخیره و ایندکس کنند. برای مثال اگر یک محتوای مشابه را در چند صفحه با URL های مختلف داشته باشیم، می‌توانیم از طریق تگ canonical برای موتور جستجو تعیین کنیم که کدام صفحه را ایندکس کند. 

این تگ معمولا در کد منبع وب سایت و در محیط هدر (header) به کار برده می‌شود. معمولا افراد راجع به محتوای مشابه با ابهاماتی مواجه می‌شوند و فکر می‌کنند منظور از محتوای تکراری فقط این است که یک مطلب را چندین بار در سایت خود تکرار کنند. همین موضوع باعث می‌شود خیالشان راحت شود و فکر کنند به تگ canonical احتیاجی ندارند. 

اما نکته‌ای که به آن دقت ندارند این است: موتورهای جستجو در واقع URL‌های سایت شما را crawl و ذخیره می‌کنند. به طور مثال اگر یک صفحه را با دو URL با عناوین «example.com/product» و «example.com/product?color=red» ببینند، آن‌ها را دو صفحه‌ی مجزا حساب می‌کنند. 

در حالی که این دو آدرس هر دو به یک صفحه‌ی وب ختم می‌شوند و فقط نحوه‌ی نمایش محتوا در آن‌ها کمی متفاوت است. در اینجاست که تگ کنونیکال به کمک شما می‌آید و به گوگل می‌گوید کدام یک از این URLها را ایندکس کند تا دیگر ابهامی برای این موتور جستجو وجود نداشته باشد.

تگ کنونیکال در چه شرایطی استفاده می‌شود؟

پیش از این گفتیم که استفاده از این تگ زمانی اهمیت دارد که یک محتوا در چند URL مختلف وجود داشته باشد. معمولا این اتفاق در یکی از شرایط زیر رخ می‌دهد:

• زمانی که ورود به صفحه اصلی سایت شما از طریق URLهای مختلف انجام بشود. برای مثال: www.domain.com، domain.com، www.domain.com/index.html و نمونه‌های مشابه.

• زمانی که ورود به صفحات هم با قرار دادن اسلش (/) و هم بدون استفاده از آن در آدرس سایت امکان پذیر باشد.

• زمانی که آدرس URL یک سایت با توجه به تغییر بعضی از متغیرهای محتوا عوض می‌شود. برای مثال فرض کنید در سایت یک فروشگاه آنلاین، ترتیب دسته بندی محصولات را از پر فروش‌ترین به ارزان‌ترین تغییر می‌دهید و در نتیجه آدرس URL آن صفحه تغییر می‌کند.

• سایت شما روی HTTP باشد، اما یک نسخه‌ی HTTPS هم از آن وجود داشته باشد.

• سایت شما روی HTTPS باشد، اما یک نسخه‌ی HTTP نیز وجود داشته باشد که در آن از رمزگذاری SSL استفاده نشده باشد.

• یک محتوا را در صفحات مختلف سایت خود یا حتی در سایت‌های مختلف بارگذاری کرده باشید.

کاربرد و اهمیت تگ کنونیکال در سئو

شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا باید حتما برای موتور جستجو URL دلخواه خود را مشخص کنیم؟ پاسخ سوال شما ساده است، به خاطر اینکه به سئوی سایت کمک کنیم. اما کاربرد تگ کنونیکال در سئو چیست و تا چه میزان اهمیت دارد؟ اصولاً موتور جستجوی گوگل از محتوای تکراری خوشش نمی‌آید. 

موجود بودن یک محتوا در چندین صفحه گوگل را گیج می‌کند و این موتور جستجو نمی‌داند کدام صفحه را ایندکس کند. یعنی زمانی که کاربران راجع به مطلبی مرتبط با محتوای شما جستجو می‌کنند، گوگل نمی‌داند کدام یک را به کاربر نشان دهد و فقط یکی را به دلخواه خود انتخاب می‌کند. 

همچنین محتوای تکراری باعث می‌شود گوگل وقتش را روی نسخه‌های مختلف یک صفحه بگذارد و از دیگر محتواهای مفید موجود در سایت شما غافل بماند. کاربرد تگ کنونیکال در سئو حل کردن این مشکلات است. 

یعنی این تگ‌ها به گوگل می‌گویند که کدام صفحه را ذخیره کرده و بعدا به کاربران خود در نتایج جستجوها نشان دهد. اگر از این تگ‌ها استفاده نکنید، ممکن است گوگل آن نسخه‌ای از URL را ذخیره کند که شما نمی‌خواهید در کلمه کلیدی مد نظرتان به کاربر نشان داده شود.

حالا که با کاربرد تگ کنونیکال در سئو آشنا شدید، بیایید ببینیم اگر این تگ به خوبی استفاده نشود، چه مشکلاتی به وجود می‌آید.

مشکلاتی که استفاده از تگ کنونیکال ممکن است ایجاد کند

استفاده از تگ‌های کنونیکال می‌تواند گاهی پیچیده باشد. اگر این تگ‌ها را به صورت ناصحیح به کار ببرید، احتمال دارد وب سایت شما یا برخی صفحات آن توسط گوگل نادیده گرفته شوند. این موضوع می‌تواند ضربه‌ی بزرگی به تعداد بازدید یا فروش سایت شما بزند. ما در این بخش به اشتباهات و مشکلاتی که اغلب هنگام استفاده از این تگ‌ها رخ می‌دهند، اشاره کرده‌ایم:

1. استفاده از این تگ به همراه کد noindex

معمولا استفاده همزمان از تگ کنونیکال با تگ‌هایی مثل noindex، disallow یا nofollow پیشنهاد نمی‌شود. این دستورات در واقع با یکدیگر متناقض هستند و باعث می‌شوند گوگل صفحات شما را ذخیره نکند.

2. استفاده مکرر از این تگ‌ها

اگر در یک صفحه از چند تگ canonical استفاده کنید، احتمال اینکه گوگل از همه‌ی آن‌ها صرف نظر کند وجود دارد.

3. استفاده از تگ Rel=canonical در قسمت

این تگ تنها باید در بخش یک صفحه یا یک فایل قرار داده شود. در غیر این صورت، اصلا تگ اجرا نمی‌شود و احتمال اینکه گوگل صفحات غیر دلخواه شما را ایندکس کند وجود خواهد داشت.

البته نگران نباشید، برای اطلاع از چنین مشکلاتی و حل آن‌ها راه‌هایی هم وجود دارد. شما می‌توانید ابزاری مثل MozBar یا Audit را نصب کنید و اطلاعات مربوط به تگ‌های کنونیکال خود را ببینید. برای این کار کافی است به قسمت Page Analysis و سپس General Attributes بروید تا وضعیت تگ خود را ببینید و اشکالات آن را شناسایی کنید.

آیا اعتبار صفحه با تگ کنونیکال منتقل می‌شود؟

در این زمینه بین کارشناسان سئو بحث‌های زیادی صورت گرفته است اما به طور کلی می‌توانیم به این سوال جواب مثبت بدهیم. در سایت گوگل برای پاسخ به این سوال که چرا باید از تگ canonical استفاده کنیم، اینگونه پاسخ داده شده است:

«این تگ‌ها به موتورهای جستجو کمک می‌کنند تا بتوانند تمامی اطلاعات موجود در چند URL مجزا (از جمله لینک‌های موجود در آن‌ها) را به صورت یک جا بررسی و ذخیره کنند».

بنابراین شاید اثبات محکمی برای این ادعا وجود نداشته باشد که این تگ‌ها اعتبار صفحه را منتقل می‌کنند، اما از جمله‌ی بالا می‌توان برداشت کرد که اعتبار صفحات توسط این تگ‌ها قابل انتقال است. علت اینکه نمی‌توانیم به چنین سوالاتی پاسخی قاطع بدهیم این است که هیچکس 100 درصد از رمز و رازهای شرکت گوگل اطلاع ندارد.

استفاده از تگ کنونیکال ضروری است یا نه؟

با توجه به توضیحاتی که تا اینجا دادیم، پاسخ این سوال روشن است: بله، حتما! اگر با سئو آشنایی داشته باشید، می‌دانید که استفاده نکردن از محتوا و مطالب تکراری یکی از مهم‌ترین کارها در بهینه سازی سایت است. رعایت نکردن این مسئله حتی می‌تواند سبب جریمه شدن سایت شما توسط گوگل هم بشود. 

یعنی اگر گوگل متوجه بشود که مطالب سایت شما از سایت دیگر کپی شده‌اند یا چندین بار تکرار شده‌اند، شما را جریمه می‌کند و در نتیجه به رتبه‌ی شما در نتایج جستجو آسیب خواهد زد. از طرف دیگر، فرض کنید گوگل می‌خواهد سایت شما را کرال کند، اما می‌بیند چندین لینک وجود دارند که همه محتوای یکسانی دارند. از کجا بفهمد کدام یک را باید به کاربر نشان بدهد؟ شما باید با کمک تگ کنونیکال، گوگل و دیگر موتورهای جستجو را در این زمینه راهنمایی کنید.

حالا که می‌دانیم استفاده از این تگ‌ها ضروری است، بیایید ببینیم چگونه باید آن‌ها را اجرا کنیم.

روش اجرای تگ کنونیکال

اجرای این تگ‌ها از سه طریق امکان پذیر است. ما در این بخش روش اجرای همه‌ی آن‌ها را برایتان توضیح داده‌ایم. اما قبل از اجرای یکی از این سه روش باید اول انتخاب کنید کدام نسخه از صفحه را می‌خواهید به گوگل نشان بدهید. انتخاب شما باید صفحه‌ای باشد که برایتان اهمیت بیشتری دارد و بیشترین تعداد بازدیدکنندگان را به خود جذب می‌کند.

1. استفاده از تگ HTML (rel=canonical)

این روش ساده‌ترین راه برای مشخص کردن یک URL کنونیکال است. برای اجرای این تگ کافیست کد زیر را به قسمت در صفحه‌ی مورد نظر خود اضافه کنید:

البته دقت داشته باشید که اگر از سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس استفاده می‌کنید، اصلا لازم نیست به کد صفحه‌ی خود دست بزنید. برای اجرای این تگ‌ها در وردپرس باید ابزار Yoast SEO را نصب کنید و تگ‌های کنونیکال به صورت اتوماتیک به صفحه اضافه خواهند شد. برای تنظیم یا ویرایش تنظیمات این تگ‌ها می‌توانید به بخش «Advanced» در آن صفحه بروید.

2. اضافه کردن تگ‌ها به هدر HTTP

برای فایل‌هایی مثل PDF، امکان قرار دادن تگ‌های کنونیکال در هدر صفحه وجود ندارد، چون اصلا بخش «head» وجود ندارد. در چنین موقعیتی لازم است که از هدرهای HTTP استفاده کنید. البته این هدرها مخصوص فایل‌های PDF نیستند و برای صفحات وب هم از آن‌ها استفاده می‌شود.

3. استفاده از این تگ‌ها در نقشه‌ی سایت (Sitemap)

گوگل اعلام کرده است که نباید صفحات غیر کنونیکال را در نقشه‌ی سایت قرار دهید و تنها URLهای کنونیکال باید در این بخش قرار بگیرند. در واقع شما با نوشتن این تگ در Sitemap، گوگل را راهنمایی می‌کنید تا بداند کدام صفحه را ذخیره کند.

تفاوت تگ کنونیکال با ریدایرکت

بسیاری از افراد سوال می‌کنند که چه زمان باید از تگ کنونیکال و چه زمان باید از ریدایرکت (301 Redirect) استفاده کنیم. بیایید ببینیم اصلا ریدایرکت چیست. ریدایرکت راهی دائمی برای انتقال یک URL به URL دیگر است. گاهی اوقات یک آدرس URL را در مرورگر خود وارد می‌کنید، اما صفحه‌ای که در نهایت برای شما باز می‌شود آدرس متفاوتی دارد. 

تفاوت این کد با تگ کنونیکال در این است که ریدایرکت در واقع باعث جهت دهی کاربر از صفحه‌ای به صفحه‌ی دیگر می‌شود، اما کنونیکال موتورهای جستجو را راهنمایی می‌کند. پس این دو با هم تفاوت عمده‌ای دارند و اصلا نمی‌توانند به جای هم استفاده شوند.

 نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که موتور جستجو در موقعیت‌های خاصی می‌تواند از تگ کنونیکال صرف نظر کند. برای مثال فرض کنید صفحه‌ای با دو URL «Widgets.htm» و «widgets.html» دارید. شما برای URL اول تگ کنونیکال را می‌نویسید. 

اما تمامی لینک‌های داخلی سایت شما کاربر را به سمت URL دوم هدایت می‌کنند. همچنین آدرسی که در نقشه‌ی سایت شما وجود دارد هم URL دوم است. در چنین مواقعی موتور جستجو می‌تواند تگ شما را نادیده بگیرد و کاری را انجام دهد که به نظر خودش درست است. ولی این اتفاق در ریدایرکت رخ نمی‌دهد. چون ریدایرکت در واقع دستور انتقال دائمی آدرسی به آدرس دیگر است.

سخن پایانی

تگ‌های کنونیکال، کدهای کوتاهی از نوع HTML هستند که به مدیران سایت کمک می‌کنند تا مشکلات مربوط به تکراری بودن محتوا را حل کنند. در واقع با این تگ‌ها شما می‌توانید نسخه‌ی دلخواه خود از یک صفحه را به گوگل نشان بدهید.

 از این طریق دیگر گوگل با دیدن چند نسخه‌ی مشابه از صفحات سایت شما گیج نمی‌شود و به راحتی صفحه‌ای که شما انتخاب کرده‌اید را ذخیره کرده و به کاربران خود نشان می‌دهد. البته دقت داشته باشید که برای استفاده از این تگ‌ها باید به آن‌ها مسلط باشید، چون اشتباه وارد کردن آن‌ها باعث می‌شود گوگل از صفحات شما صرف نظر کرده و آن‌ها را ایندکس نکند. در این مقاله سعی کردیم روش‌های اجرای این تگ‌ها و اشتباهات رایجی که افراد در این زمینه مرتکب می‌شوند را معرفی کنیم. امیدواریم که شما با این مشکلات روبرو نشوید.