امروزه بازاریابی اینترنتی روی انگشت داده‌ها و اطلاعات می‌چرخد. به همین خاطر هر سایتی فارغ از نوع کاربری، چه فروشگاه اینترنتی باشد و چه وبسایتی شخصی، برای بقای خود نیازمند بررسی نوع و میزان تعامل مخاطبین خود است.
ابزارهای بسیاری برای سنجش این تعاملات به وجود آمدند که همگی آن‌ها به نوعی در ارائه‌ی خدماتی بی‌نقص برای مدیریت تگها با شکست مواجه شده‌اند. تگها درواقع اسنیپت کدهای وبسایت شما هستند که با اضافه شدن به سایت‌تان شروع به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات سوم شخص یا کاربران سایت‌تان می‌کنند.
اما طولی نکشید که گوگل یکی از جذابترین سرویس‌های خود را به جهانیان معرفی کرد و آن سرویس چیزی نبود جز گوگل تگ منیجر که دنیای مدیریت وبسایتها را به شکل عجیبی دگرگون کرد. این مقاله شما را با این سرویس جالب آشنا می‌کند.
گوگل تگ منیجر چیست؟
صاحبین وبسایتها همواره نیازمند مدیریت و رصد ممتد وضعیت وبسایت خود هستند. برای داشتن وبسایتی موفق، داشتن کنترل و نظارت بر تعامل کاربران امری بسیار مهم و حیاتی است. ابزارهایی همچون گوگل آنالایتیکس به همین منظور در اختیار صاحبین وبسایتها قرار گرفته‌اند اما محدودیت‌های موجود در این ابزارها موجب شده است تا پای ابزار دیگری به نام گوگل تگ منیجر یا GTM به دنیای مدیریت وبسایتها باز شود.
گوگل تگ منیجر نوعی سرویس مدیریتی برای مدیریت تگها در وبسایت یا اپلیکیشن شماست. این ابزار به عنوان واسطی بین تگها و وبسایت شما عمل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد که تعیین کنید هر تگ در چه زمان و در چه بخشی از سایت‌تان به کاربران نمایش داده شود.
![گوگل تگ منیجر چیست]()
تاریخچه پیدایش گوگل تگ منیجر
همانطور که گفتیم ابزارهای بسیاری برای مدیریت وبسایتها ارائه شده بود که هر یک به نوبه‌ی خود بخشی از نیاز صاحبین وبسایتها را برطرف می‌کردند، اما ماجرای تگها پیچیده‌تر از آن بود که ابزارهای موجودی همچون گوگل آنالایتیکس بتوانند آن را مدیریت کنند.
به همین خاطر طراحان سایت مجبور بودند برای داشتن هر ابزار ساده‌ای که بخشی از وضعیت تعاملات سایت را به آن‌ها نشان می‌داد دست به کدنویسی بزنند که قطعا پروسه‌ای طولانی و طاقت‌فرسا بود.
از این روز شرکت گوگل تصمیم گرفت تا در سال ۲۰۱۲ سرویس جدیدی را به سایر سرویس‌های مدیریت سایت خود بیافزاید که می‌تواند تگهای گوناگون سایت را بدون نیاز به اسکریپت نویسی مدیریت کند. این سرویس جدید چیزی نبود جز گوکل تگ منیجر که این روزها به عصای دست تمامی صاحبین وبسایتها بدل شده است.
اجزاء گوگل تگ منیجر
خب در نگاه اول کاملا مشخص است که تگها یا همان برچسب‌های سایت اجزاء اصلی سرویس گوگل تگ منیجر هستند و این سرویس با کنترل و تنظیم این برچسب‌ها فعالیت می‌کند. اما اگر کمی عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنید متوجه می‌شوید که سرویس تگ منیجر گوگل دارای ابعاد گسترده‌تری است و از اجزاء یا سطوح دیگری به جز تگها تشکیل شده است که همگی این لایهها در کنار یکدیگر منجر به داشتن وبسایتی مدیریت‌شده خواهند شد.
- کانتینرها: اولین بخشی که در هنگام کار با تگ منیجر مورد استفاده قرار می‌گیرد، کانتینرها هستند. کانتینرها ظروفی هستند که تمامی تگهای سایت شما را درون خود جای می‌دهند و در نقش مخزن تگها ظاهر می‌شوند.
- تریگر: هر یک از تگهای سایت شما باید برای منظور خاصی طراحی شده باشند و هریک هدف مشخصی را دنبال کنند. برای مثال شما در این سرویس مشخص می‌کنید که یک تگ برای ارسال اطلاعات پس از دانلود فایلی خاص در نظر گرفته شود، یا تگهای دیگری را برای کلیک روی لینک‌های خارجی یا ثبت فرم توسط کاربران تعریف می‌کنید. به این ترتیب هر تگ وظیفه‌ی مشخصی را به عهده خواهد گرفت.
- متغیرها: همانطور که تگهای سایت به تریگرها وابسته هستند، تریگرها نیز به متغیرها وابستگی دارند. متغیرها ارزش‌هایی را در اختیار تریگرها قرار می‌دهند که باعث می‌شوند تریگرها، لزوم وجود یا عدم وجود یک تگ را ارزیابی کنند. تگها ارزش‌های تعریف شده توسط متغیرها را با ارزش‌های تعریف شده در تریگر مقایسه می‌کنند و در صورتی که این ارزش‌ها با یکدیگر همخوانی داشته باشند، تگها شروع به فعالیت می‌کنند.
- لایههای داده: لایههای داده، کدهای جاوا اسکریپتی هستند که تگهای اطلاعاتی موردنیاز را از باقی کدهای سایت جدا نگه می‌دارند. به این ترتیب دیگر تگها برای انجام وظیفه‌ی خود در مکان و زمان به‌خصوص، نیاز به گشتن در میان HTML های گوناگون سایت ندارند و می‌توانند سریعا اطلاعات موردنیاز را در زمان درست ارائه دهند.
چرا از GTM استفاده می‌کنیم؟
دلایل بسیار زیادی برای استفاده از گوگل تگ منیجر وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن/ها را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
- افزایش سرعت در اضافه کردن تگها: اگر یادتان باشد پیش از این توضیح دادیم که قبل از به وجود آمدن گوگل تگ منیجر، طراحان سایت مجبور بودند برای اضافه کردن هر تگ اطلاعاتی یک اسکریپت جداگانه بنویسند که این کار بسیار وقت‌گیر بود.
اما با روی کار آمدن سیستم تگ منیجر گوگل شما می‌توانید بدون زحمت اضافی و بدون نوشتن کدهای پیچیده تگهای سایت را تعریف کنید و در هر زمان که نیاز داشتید آن‌ها را تغییر دهید. همین موضوع سرعت شما را در مدیریت سایت تا حد چشمگیری افزایش می‌دهد و از اتلاف وقت و بروز مشکلات کدنویسی جلوگیری می‌کند.
![گوگل تگ منیجر]()
- کنترل راحت و یک جای تگها: نوشتن اسکریپتهای جاوا برای ایجاد تگهای اطلاعاتی تنها زمان‌بر نبود، بلکه هیچ فضای معین و مشخصی در اختیار مدیر سایت قرار نمی‌داد و باعث می‌شد تا کدها در جای جای سایت پراکنده باشند.
تگ منیجر گوگل با ارائه‌ی داشبوردی برای کنترل تگها، به ما اجازه می‌دهد تمامی تگهای موجود در سایت را به صورت یکجا درون داشبود داشته باشیم و هر یک از آن‌ها را از طریق امکانات موجود در داشبورد مدیریت کنیم.
- پیش‌نمایش تگها قبل از انتشار: سرویس مدیریتی گوگل تگ منیجر دارای ویژگی منحصر به فردی است که اجازه می‌دهد تگها پیش از انتشار مورد ارزیابی قرار بگیرند. به این ترتیب پیش از اینکه این تگها به‌طور رسمی وارد فضای وب شوند می‌توان آن‌ها را به‌طور کامل بررسی کرد و ایراداتشان را برطرف نمود.
- ساده‌سازی Event tracking: با استفاده از این سرویس فوق‌العاده کاربردی گوگل، حتی ردیابی رویدادها نیز ساده‌تر شده است و شما می‌توانید بدون نوشتن جاوا اسکریپتهای گوناگون و تنها با کمک گزینه‌ای به نام Auto event رویدادهایی همچون کلیک کردن، اسکرول صفحه، زمان گشت و گذار مخاطبین در صفحات و مواردی از این دست را به این سایت اضافه کنید و از طریق این سرویس آن‌ها را پیگیری نمایید.
- وجود قالبهای آماده: یکی دیگر از دلایلی که سرویس گوگل تگ منیجر را به یک سرویس ضروری تبدیل می‌کند، وجود قالبهای آماده برای تگ‌هاست. در این حالت برخی ابزارها یا تگهای آماده بهصورت پیش فرض درون این سرویس قرار گرفته‌اند که برای فعال‌سازی آن‌ها کافی است روی نام‌شان کلیک نمایید و به‌راحتی این تگها را به سایت خود اضافه کنید.
- وجود نسخههای گوناگون: وقتی از گوناگونی نسخه‌ها صحبت می‌کنیم، به این معناست که پس از تولید و انتشار تگها هر یک از آن‌ها در قالب نسخه‌ای جدید ذخیره می‌شوند و شما می‌توانید در هر زمان که خواستید با مراجعه به نسخههای قدیمی‌تر برخی از تنظیمات قبلی را در تگ فعلی خود فعال کنید. این ویژگی در زمان‌‌هایی که سایت با ایجاد تغییرات جدید به مشکل برمی‌خورد بسیار کارآمد است.
تگ منیجر با چه سرویس‌هایی سازگار است؟
گوگل تگ منیجر به نحوی طراحی و تولید شده است که بتواند با بیشتر سرویس‌های کاربردی سازگار باشد. از سوی دیگر ابزارهای جدید مورد استفاده درفرآیند دیجیتال مارکتینگ نیز به شکلی متناسب با تگ منیجر تولید می‌شوند تا تجربه‌ی کار با این سرویس بیش از پیش آسان و پرسرعت شود.
ابزارهایی همچون google ADS، google analytics، google optimize، firebase، ADJUST، hot jar و ابزارهایی از این دست جزو سرویس‌هایی هستند که سازگاری بالایی با تگ منیجر دارند و استفاده از هر یک از آن‌ها نیازمند آشنایی با نحوه‌ی کار گوگل تگ منیجر است.
نکته‌ی بعدی که باید درمورد سرویس‌های سازگار با تگ منیجر در خاطر نگاه دارید، این است بسیاری از سرویس‌های مورد نیاز بازاریابی دیجیتال بهصورت پیش‌فرض در این ابزار تعبیه شده‌اند و سرویس‌های متفرقه به خصوص سرویس‌هایی که دارای منبع ایرانی هستند در این سیستم وجود ندارند.
با این حال درصورتی که بخواهید از چنین سرویس‌هایی استفاده کنید جای نگرانی وجود ندارد، چرا که گوگل به این بخش از ماجرا نیز فکر کرده است و امکان استفاده از سرویس‌های شخصی را به تگ منیجر اضافه نموده است.
گوگل تگ منیجرچگونه کار می‌کند؟
خب برای آشنایی با نحوه‌ی کار گوگل تگ منیجر لازم است تا دوباره اجزای تگ منیجر را به یاد بیاورید، چرا که تمامی مراحل کار تگ منیجر به این اجزا وابسته است. اگر به خاطر داشته باشید گفتیم که تگها عناصر اصلی گوگل تگ منیجر هستند و عناصری همچون کانتینر، هدف یا تریگر، متغیرها و لایههای داده در ایجاد یک تگ مناسب دخیل هستند. حال بیاید با توجه به این پیش‌زمینه نحوه‌ی کار تگ منیجر را برسی کنیم:
- ایجاد کانتینر برای قرار دادن تگها: پیش از هر چیز شما برای ایجاد تگها به ظرفی برای نگهداری آن‌ها نیاز دارید. این ظرف ها که در اینجا به نام کانتینر شناخته می‌شوند اولین چیزی هستند که در فرآیند کار با تگ منیجر ساخته می‌شوند.
پس از ساختن کانتینر، GTM کدهایی را برای اضافه کردن سایت در اختیارتان قرار می‌دهد. این کدها باید به کد سورس سایت شما اضافه شوند تا در هر صفحه از سایت به نمایش در آیند. افزونه‌هایی همچون وورد پرس معمولا برای اضافه کردن کد کانتینر دارای فضای مشخصی هستند. اما درصورتی که این فضا وجود نداشت، بهتر است که با توسعه دهنده‌ی وبسایت خودتماس بگیرید و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
- انتخاب نوع ماشه یا تریگر: به طور کلی ماشه‌ها به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: فیلترها و رویدادها. درواقع هنگامی که نوبت به ایجاد ماشه در GTM می‌رسد شما باید از یک فهرست بلند بالا ابتدا رویداد موردنظر خود را که می‌تواند عملکردهایی همچون کلیک روی لینک یا پر کردن یک فرم باشد انتخاب کنید. پس از انتخاب رویداد نوبت به انتخاب نوع فیلتر می رسد. فیلترها به سه دسته تقسیم می‌شوند: متغیرها، اپراتورها و ارزش‌ها.
درمورد متغیرها پیش از این صحبت کردیم بنابراین به معرفی سایر فیلترها می‌پردازیم. اپراتورها وظیفه‌ی تعیین ارزش تگها را برعهده دارند و به تگها فرمان می‌دهند که کدام مقدار برای آن‌ها مناسب‌تر است. ارزش‌ها نیز درواقع شرایطی هستند که باید برای ایجاد یک تگ ساختارمند رعایت شوند و به خاطر داشته باشید که این ارزش‌ها تنها مقادیر عددی نیستند بلکه می‌توانند یک URL یا کلمه‌ی کلیدی باشند.
از دیگر مواردی که باید در این مرحله به آن توجه کنید، این است که همه‌ی تگها برای اجرا انتخاب نمی‌شوند، بلکه گاهی شما نمی‌خواهید تگ خاصی شروع به فعالیت کند. بنابراین باید در همین قسمت با ساخت تریگر‌های بلاک کننده از فعالیت تگی خاص ممناعت کنید.
![آموزش تگ منیجر]()
- تعیین متغیرهای تگ: تگها برای جمع‌آوری برخی اطلاعات موردنیاز لایههای داده از متغیرها استفاده می‌کنند. برای مثال تگ‌هایی که برای رسیدن سبد خرید به حدنصابی خاص تعیین شده‌اند از همین فرمول پیروی می‌کنند.
معمولا متغیرها بین هر تگ قابل درخواست هستند. شما برای داشتن تجربه‌ی کاربری موفق در GTM باید برای تگهای پراستفاده متغیرهایی دائمی تعریف کنید که هر یک دارای کد شناسایی مشخص هستند.
این متغیرها در گوگل تگ منیجر به دو صورت پیش ساخته و قابل تنظیم در دسترس هستند که شما می‌توانید بسیاری از متغیرهای متداول را بهصورت پیش ساخته در این سرویس مشاهده و دستکاری کنید. در صورتی که متغیر مورد نظر شما در لیست متغیرهای پیش ساخته وجود نداشت کافی است با مراجعه به userdefined variable متغیر مخصوص به خود را تعریف کنید.
- اضافه کردن لایههای داده: همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، این لایهها تمامی اطلاعات مورد نیاز شما را در یک بخش جمع‌آوری می‌کنند تا در صورت نیاز لزومی به گشتن درHTML نباشد. همین موضوع سرعت سایت شمار را جندین برابر خواهد کرد. اضافه کردن لایههای داده امری اختیاری است و اگر لایه‌ای انتخاب نکنید GTM یک لایه برایتان درنظر می‌گیرد.
اما اگر قصد دارید یک رویداد خاص را به تگ خود اضافه کنید باید از این گزینه استفاده کنید. برای این کار کافی است کد لایه‌ی داده‌‌های خود را به کد سورس صفحه اضافه کنید. فراموش نکنید که این کد باید قبل از کد کانتینر GTM ثبت شود. در صورتی که این کد را بعد از کد کانتینر اضافه کنید تگ منیجر آن را فعال نخواهد کرد.
مزایای گوگل تگ منیجر
استفاده از گوگل تگ منیجر مزایای بسیار زیادی برای صاحبین وبسایتها دارد که برخی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
- وابستگی به توسعه دهندگان وب را کاهش می‌دهد: اولین و بزرگترین مزیت گوگل تگ منیجر بی‌نیاز کردن شما از توسعه دهندگان وب است. اغلب وب دِوِلوپرها شدیدا پر مشغله هستند و تمام زمان خود را به انجام کارهای سنگین‌تر اختصاص می‌دهند، بنابراین برای ایجاد تگهای شما وقت و انرژی کافی نمی‌گذارند.
تگ منیجر با فراهم آوردن فضایی برای اسکریپتهای شما، موجب شده است تا هر شخصی بدون داشتن تخصص کد تگ خود را در جایگاهی ویژه وارد کند و بدون ترس از تخریب کد سورس سایت، تگهای خود را اضافه نماید.
- برای بیشتر کسب و کارها مناسب است: سادگی استفاده از تگ منیجر و بی‌نیاز شدن از توسعه دهندگان وب، باعث می‌شود تا این سرویس برای کسب و کارهای کوچیکتری که منابع کافی برای استفاده از خدمات فنی سایت ندارند، مناسب باشد.
حتی این سادگی در استفاده موجب شده است تا شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ‌تر نیز بتوانند از تگهای متعددی برای کسب وکار خود استفاده کنند و بدون صرف وقت زیاد آن‌ها را اضافه یا ویرایش کنند.
- برای سایت‌های AMP و برنامه‌های تلفن همراه قابل استفاده است: از دیگر مزایای GTM این است که فقط برای وبسایتها مناسب نیست بلکه برای سایت‌های AMP و اپلیکیشن‌های موبایل نیز کارایی دارد. تگ منیجر انتخابی فوق‌العاده برای اپ‌های موبایل است چرا که شما می‌توانید در هر زمان تگهای خود را ویرایش کنید و برای این کار به آپدیت کردن ورژن اپ خود نیازی ندارید.
- سرعت سایت را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد: سادگی استفاده و دسترسی بسیار مناسب GTM سرعت سایت شما را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهند. چرا که بیشتر کدهای تگ مشخص هستند و به راحتی درون کد سورس جایگزین می‌شوند، از سوی دیگر نظم و ترتیب کدها و عدم پراکندگی آن‌ها موجب می‌شود سایت شما با سرعت بسیار بالاتری فعالیت کنند.
![tagmanager]()
- دسترسی ساده و کامل به همه ابزارها ایجاد می‌کند: شاید بتوان این مزیت را اصلی‌ترین ویژگی GTM به حساب آورد، چرا که گوگل تگ منیجر با هدف یکپارچه‌سازی تمامی تگها به وجود آمده و این گونه برنامه‌ریزی شده است که تمامی عناصر و تگهای شما را در یک فضای مشخص جمع می‌کند و دسترسی شما را به آن‌ها ساده می‌نماید.
معایب گوگل تگ منیجر
گوگل تگ منیجر با وجود مزایای بسیار عاری از عیب و کاستی نیست. برخی از کاستی‌های این سرویس عبارتند از:
- در برخی موارد به تنظیمات تخصصی نیاز دارد: با اینکه گوگل تگ منیجر وابستگی شما به وب دولوپرها را کاهش می‌دهد اما همچنان نوشتن کدهای کانتینر به کمک متخصص نیاز دارد. از سوی دیگر با وجود تگهای پیش فرض و آماده در این سرویس، همچنان تولید برخی تگهای شخصی‌سازی شده نیازمند همراهی یک فرد آشنا به کدنویسی است. اگر وبسایت شما دارای تگهای از پیش نوشته شده در سورس کد باشد، باز هم برای حذف آن‌ها و جلوگیری از تکرار شدن کدها باید از یک متخصص کمک بگیرید.
- اگر تگها به درستی استفاده نشوند می‌تواند منجر به کاهش سرعت سایت شود: هنگامی که برخی از تگهای سنتی بهصورت همزمان وارد سیستم می‌شوند، کندی یکی از آن‌ها در بارگزاری می‌تواند منجر به کاهش سرعت بارگزاری باقی تگها و در نتیجه کاهش سرعت لود سایت شود. مسلما هرچه سرعت لود شدن سایت شما کاهش پیدا کند افراد بیشتری آن را ترک خواهند کرد و از بازگشت به سایت شما سر باز خواهند زد.
گوگل تگ منیجر یک ابزار مدیریتی فوق‌العاده برای تمامی کسانی است که می‌خواهند بدون زحمت یادگیری کدنویسی و بدون دانش توسعه وب، سایت کاری یا شخصی خود را مدیریت کنند. این سرویس به‌طور یکپارچه تمامی تگهای مورد نیاز شما را در یک فضا جمع‌آوری می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا در هر زمان که اراده کردید آن‌ها را ویرایش کنید.
تگ منیجر یکی از ابزار های عالی برای افزایش سرعت وب سایت است و شما را از هزینه‌های گزاف استخدام یک وب دولوپر بی‌نیاز می‌کند. پشتیبانی از سرویس‌های گوناگون و کارکرد آسان این سیستم آن را به یکی از محبوب‌ترین سیستم‌ها برای دیجیتال مارکتینگ بدل کرده است. اگر شما هم دوست دارید که خودتان وبسایتتان را مدیریت کنید استفاده از گوگل تگ منیجر را فراموش نکنید.