ساخت وبسایت و نوشتن کدهای متعدد برای رسیدن به ویژگیهای گوناگون همیشه یکی از بزرگترین چالشهای توسعهدهندگان وب بوده است. این کار وقت و انرژی بسیار زیادی را میطلبد و در نهایت یک اشتباه کوچک میتواند تمام تنظیمات را بهم بریزد. به همین خاطر فریم وورکهای متعددی برای صرفهجویی در وقت طراحی شدند که بوت استرپ یکی از آنهاست. برای آشنایی با این فریم وورک و کشف چرایی محبوبیت بیاندازهی آن، این مقاله را از دست ندهید.
واژه شناسی
واژهی bootstrap به معنای زبانهی چکمه است و در اصطلاح انگلیسی، شخصی که بتواند زبانهی چکمهاش را بالا بکشد فردی غیروابسته و توانمند به حساب میآید. در دنیای کامپیوتر نیز به فرآیند بارگذاری و اجرای خودکار دستورات بوت استرپینگ گفته میشود که میتوانید مشهورترین نمونهی آن را درهنگام بوت شدن کامپیوتر خود مشاهده کنید. بنابراین با نگاهی گذرا به معنای این واژه میتوان حدس زد که bootstrap شما را از یک سری ابزارها و اشخاص بینیاز میکند.
بوت استرپ چیست؟
بوت استرپ یک منبع رایگان از فریم وورک CSS است که به شما اجازه میدهد به طراحی وبسایت و نرم افزارهای تحت وب موبایل واکنشگرا (responsive) بپردازید. این منبع رایگان معمولا از تمپلتهای رایگان CSS یا در مواردی توابع جاوا اسکریپت برای طراحی ابزارها و المانهای گوناگون سایت همچون تایپوگرافی، دکمهها، ستونها، تبها و ناوبری استفاده میکند. بوت استرپ براساس رتبهبندی الکسا جزو ۲۰۰۰ برنامهی برتر در آمریکا شناخته شده است.
هدف بوت استرپ چیست؟
همانطور که گفتیم بوت استرپ نوعی فریم وورک است که ساخت و توسعهی صفحات وب مبتنی بر اطلاعات را برای طراحان سایت آسان میکند. درواقع bootstrap با هدف ارائهی گزینههای بصری و کاربردی گوناگون به طراح سایت به وجود آمده است. به بیان دیگر بوت استرپها گزینههای از پیش تعیینشدهای همچون نوع فونت، رنگ، قالب سایت و مواردی از این دست را در اختیار طراح قرار میدهد تا بتواند با کمک آنها یک وبسایت تمیز و چشم نواز طراحی کند. هنگامی که Bootstrap به پروژهای اضافه شود، تمامی تنظیمات اولیهی موردنیاز برای المانهای HTML را در اختیار طراح قرار میدهد به این ترتیب موجب به وجود آمدن ظاهری هماهنگ و یکنواخت برای تمامی اجزای وبسایت میشود.
کاربردهای bootstrap
در بخش قبل اشاره کردیم که بوت استرپ با هدف سادهسازی طراحی وبسایتهای محتوامحور تولید شده است و این کار را با فراهم آوردن برخی قالبها و المان ها برای طراحان وب انجام میدهد. اما بسیاری از فریم وورکها چنین امکاناتی را در اختیار کاربران قرار میدهند، پس تفاوت bootstrap با سایر فریم ورکها در چیست؟
خب برای پاسخ به این سوال بیایید نگاهی به کاربردهای این فریم وورک جالب بیندازیم:
- واکنشگرا (responsive) کردن صفحه: ریسپانسیو یا واکنشگرا کردن صفحه به این معناست که عناصر درون صفحه به نحوی طراحی شوند که در تمامی پلتفرمها، از جمله موبایل، تبلت، مانیتورهای واید و ... به درستی به نمایش درآیند.
ریسپانسیو کردن صفحه با استفاده از سیستم ستونبندی به شما اجازه میدهد تمامی عناصر را در جای خود مرتب کنید. ریسپانسیو کردن صفحه یکی از کاربردهای اصلی بوت استرپ است که باعث میشود این فریم وورک بیش از هر چارچوب برنامهنویسی دیگری برای کاربر جذاب شود.
- ستونبندی (grid): سیستم گرید نوعی سیستم ستونبندی برای بررسی چینش اجزاء صفحه در پلتفرمهای مختلف است. این سیستم صفحهی شما را به ۱۲ ستون تقسیم میکند و شما میتوانید عناصر مختلف صفحهی خود را با استفاده از هریک از ستونها در جای مناسب خود قرار دهید.
از دیگر ویژگیهای جذاب گرید این است که شما میتوانید پس از تنظیم چینش عناصر صفحه، مدل قرارگیری و نمایش آنها را در صفحاتی مثل موبایل یا تبلت بررسی کنید و ایرادات و بهم ریختگیهای احتمالی آن را برطرف نمایید.
- ایجاد طرح و استایل برای عناصر صفحه: bootstrap در کنار تمامی کاربردهای فوقالعادهای که به آنها اشاره کردیم، ويژگی جالب دیگری نیز دارد که کار با آن را بسیار ساده و شیرین ساخته است.
این فریم وورک برای تمامی عناصر موجود در صفحه، فرم و استایل در نظر گرفته است و کاربر میتواند از میان دهها طرح و رنگ گوناگون، مناسبترین و زیباترین آنها را برای عناصر صفحهی خود انتخاب نماید. برای مثال شما میتوانید با تعریف یک کلاس از پیش تعیین شده در فریم وورک خود دکمههای گوناگون صفحهتان را به رنگهای مختلفی در بیاورید.
مزایای bootstrap
استفاده از فریم وورک بوت استرپ دارای مزایای بسیاری است که باعث میشود تمامی توسعه دهندگان صفحات وب از کار با آن لذت ببرند. برخی از این مزایا عبارتند از:
- باگهای مرورگر را کاهش میدهد؛
- چارچوبی ثابتی است که از بیشتر مرورگرها پشتیبانی میکند؛
- مشکل عدم سازگاری CSS را برطرف میسازد؛
- دارای حجم کم و قابل شخصیسازی است؛
- دارای ساختار ریسپانسیو و طرحهای پیشساخته است؛
- با استفاده از jQuery چندین پلاگین جاوا اسکریپت را به کاربر ارائه میدهد؛
- مستندات و اطلاعات آن به راحتی در فرومهای کامپیوتری یافت میشود و از پشتیبانی خوبی بهره مند است؛
- قالبهای حرفهای رایگان بسیاری را در خود جای داده است و پلاگینها و تمهای متنوع وورد پرس را نیز به کاربر ارائه میدهد،
- دارای سیستم ستونبندی فوقالعادهای است.
معایب bootstrap
با اینکه معایب این فریم وورک به اندازهی مزایای آن نیست اما آشنایی با آنها میتواند کمک خوبی در انتخاب فریم ورک مناسب شما باشد. معایب بوت استرپ عبارتند از:
- درصورت عدم علاقه به طراحیهای موجود در فریم ووک بوت استرپ، بازنویسی و تولید کدهای جدید برای طرحها و قالبها به زمان و انرژی بسیار زیادی نیاز دارد؛
- در صورتی که قالب وبسایت خود را به صورت ویژه سفارشی سازی تکنید، تمامی وبسایتها سبک و سیاق یکسانی پیدا خواهند کرد و از سوی دیگر اجرای سفارشیسازی سنگین بسیار انرژیبر است؛
- طرحها و استایلهای موجود در bootstrap دارای کدهای طولانی هستند و همین امر خروجیهای HTML را بیش از حد نیاز افزایش میدهد؛
- پلاگینهای جاوا اسکریپت با jQuery ارائه میشوند و بخش اعظم قالبها و پلاگینهای این چارچوب را تشکیل میدهند. به همین خاطر بسیاری از پلاگینهای موجود در این چارچوب بلا استفاده میمانند؛
- مطابق با HTML رفتار نمیکند.
چرا باید از بوت استرپ استفاده کنیم؟
معمولا تمامی طراحان وب به دنبال شالودهای مستحکم هستند که تمامی عناصر موردنیاز طراحی وبسایت را در اختیارشان قرار دهد و در عین حال برای شخصیسازی انعطاف کافی داشته باشد.
حالا به لطف زحمات توسعه دهندگان bootstrap طراحان وب میتوانند از میان هزاران فریم وورک CSS مناسبترین چارچوب را انتخاب نمایند. اما دلایل استفاده از بوت استرپ تنها به این مورد ختم نمیشود. چرا که فواید آن بیش از حد تصور است. برای رسیدن به پاسخ به این سوال که چرا باید از bootstrap استفاده کنیم، بد نیست نگاهی به فهرست زیر بیندازید:
- کار با این فریم وورک آسان است: پیش پردازش CSS بسیار فوقالعاده است و تمامی توسعه دهندگان Front-end باید با آن آشنایی داشته باشند. اما پر واضح است که این روش کمی قدیمی شده است و دیگر همه از آن استفاده نمیکنند.
یکی از مزایای boottrap این است که برای تمامی افراد آشنا به روشهای جدید فایلهای LESSرا ارائه میدهد و در عین حال برای افرادی که به پیش پردازش علاقهمندند فایلهای ساده و قدیمیتر CSS را نیز پشتیانی میکند. کافی است به سایتهای مرتبط مراجعه کنید تا فایلهای مورد نظرتان را دانلود کنید و از آنها نهایت استفاده را ببرید.
- سیستم ستونبندی آن فوقالعاده است: همانطور که پیش از این گفتیم، سیستم گرید یا ستونبندی با تقسیمبندی صفحه به ۱۲ ستون، به شما اجازه می دهد موقعیت عناصر گوناگون صفحه را مدیریت کنید و چینش آنها را متناسب با پلتفرمهای مختلف تنظیم کنید.
این سیستم بینظیر با در نظر گرفتن کلاسهای گوناگون برای تمامی عناصر، امکان مخفی کردن یا نمایش المانهای به خصوص را برای شما ایجاد میکند. این ویژگیها کنترل بسیار خوبی را روی عناصر صفحه به وجود میآورند که موجب منحصر به فرد شدن این سیستم ستونبندی میشود.
- برای بیشتر المانهای HTML طرح اولیه دارد: وبسایت ها از عناصر متعددی همچون، عنوانها، فهرستها، جداول، دکمهها، فرمها و ... تشکیل شدهاند. این عناصر بنیادین HTML با کمک کلاسهای پیش فرض و قابل توسعهی bootstrap تزئین و سادهسازی میشوند. تایپوگرافی، کدها، جدولها، تصاویر، فرمها، آیکونها و دکمهها از عناصری هستند که توسط bootstrap قابل طراحی و تغییراند.
- فهرست کاملی از عناصر مورد نیاز ارائه میکند: این کاربرد bootstrap بسیار هیجان انگیز است. چرا که تقریبا برای اجرای هر عنصر و ایدهای میتوانید روی بوت استرپ حساب کنید. صفحهبندی، قرار دادن منوی کشویی یا جعبههای هشدار، نوار پیمایش و بسیاری از ابزارهای موردنیاز صفحه در این فریم وورک پیدا میشوند. اگر به کار با LESS آشنایی داشته باشید، اضافه کردن این ابزارها در چشم برهم زدنی انجام میشود.
- افزونههای جاوا اسکریپت را در اختیارتان قرار میدهد: اگر برای صفحهی وب خود به منوهای کشویی و آکاردئونی یا انوع تبها نیاز داشته باشید، bootstrap افزونههای جاوا اسکریپت هر یک را در پکیج خود برای شما آماده کرده است.
به این ترتیب دیگر برای افزودن پلاگینهای مختلف نیازی به ساعتها گشتن و گذار در اینترنت و امتحان کردن پلاگینهای گوناگون ندارید، چرا که همه چیز در یک بسته برای شما آماده شده است.
- دادههای کامل و در دسترسی دارد: این مجموعه از فریم وورک، نه تنها تمامی ابزارها و عناصر موردنیاز را در اختیارتان قرار میدهد بلکه دارای داده ها و اطلاعات بسیار کاملی در سراسر وب است. به این ترتیب کاربران میتوانند با چند کلیک بهطور کامل با آن آشنا شوند از مزایای آن استفاده کنند. به این ترتیب حتی کاربران تازه کار و ناآشنا نیز میتوانند با استفاده از دادههای موجود کار با bootstrap را یاد بگیرند.
نحوه ی نصب بوت استرپ
شما به روش های گوناگونی میتوانید bootstrap را روی دستگاه خود نصب کنید. استفاده از Customizer، دانلود فایل به روش مستقیم و استفاده از پکیج منیجر روشهایی هستند که شما میتوانید از طریق آنها بوت استرپ خود را نصب کنید و از مزایای آن بهرهمند شوید.
- دانلود به روش مستقیم: اگر در کدنویسی مهارت دارید و میخواهید تغییرات مورد نظر خود را در فایلها اعمال کنید، میتوانید با استفاده از وب سایت رسمی bootstrap یا سایر لینکهای دانلود این فریم وورک، فایلهای سورس bootstrap و فایلهای کامپایل شدهی آن را دانلود و نصب نمایید. به این ترتیب شما تمامی فایلهای موردنیازتان را به طور مستقیم روی کامپیوتر خود دارید و میتوانید در هر لحظه روی آنها تغییر ایجاد کنید.
- Customizer: این روش برای افرادی که علاقهمند به شخصیسازی برنامه هستند بسیار مناسب است. در روش شخصیسازی شما با استفاده کدهای شخصیساز، booststrap و فایلهای موجود در آن را متناسب با نیاز خود گزینش میکنید و فایلهای غیرضروری را حذف میکنید. با این کار حجم برنامه نیز تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
- پکیج منیجر: استفاده از پکیج منیجر نیز یکی از روشهای نصب بوت استرپ است که به شدت برای کدنویسان حرفهای کارآمد است. کار با این پکیجها کمی پیچیده است اما میتواند دسترسی فوقالعادهای به تمامی بانکهای اطلاعاتی و فریم وورکهای موجود در bootstrap ایجاد کند. کد نویسان حرفهای میتوانند با نوشتن کدهای فرمان تمامی فایلهای موردنیاز خود را به برنامه اضافه کنند.
پس از انتخاب نحوهی نصب، باید کدهای HTML خود را وارد کنید. در این مرحله شما باید کدهای CSS و جاوا اسکریپت خود را در تگهای گوناگون قرار دهید. معمولا کدهای CSS در تگ و کدهای جاوا در تگ قرار میگیرند. در نهایت برای شروع به نصب فریم وورک باید کدهای قالب شروع آن را وارد نمایید.
سخن پایانی
بوت استرپ ابزاری بسیار کارآمد برای تمامی افرادی است که قصد دارند وبسایت خود را بدون نیاز به کمک اشخاص دیگر راهاندازی کنند. این ابزار جالب که متشکل از فریم وورکهای CSS، HTML و جاوا اسکریپت است با ارائهی تمامی فایلها و ویژگیهای موردنیاز شما و همچنین پیشنهاد طرحها و قالبهای متنوع سرعت شما را در طراحی سایت افزایش میدهد و به شما کمک میکند تا در کمترین زمان ممکن بهترین نتیجه را خلق نمایید.
کار با این فریم وورک بسیار ساده است و کافی است ذرهای با کدنویسی آشنایی داشته باشید تا بتوانید به راحتی وبسایت ایدهآل خود را تولید کنید. این ابزار با ریسپانسیو کردن صفحه از طریق سیستم گرید (ستونبندی) به شما اجازه میدهد تا وبسایت خود را برای نمایش در پلتفرمهای گوناگون تنظیم کنید. شما میتوانید به راحتی این فریم وورک را دانلود کنید و از مزایای بیشمار آن لذت ببرید.